گام نهم حمایت

گردشگی و توریسم

گام نهم حمایت

گردشگی و توریسم

جاذبه های طبیعی و تاریخی گردشگری پارس آباد مغان

در طی چهار دهه گذشته جهانگردی و گردشگری یکی از عوامل اصلی توسعه اقتصادی و اجتماعی بسیاری از مناطق بوده و براساس تحقیقات (WTO) در طی دو دهه آینده صنعت گردشگری به سرعت به رشد خود ادامه داده و به بزرگترین صنعت جهان تبدیل می شود. گردشگری در مفهوم اقتصادی، یک کالای اقتصادی است که مهمترین اثر مستقیم آن بر اقتصاد از طریق تزریق پول است. توسعه صنعت گردشگری و در نتیجه افزایش درآمد حاصل از آن همانند صادرات عمل می کنند ویزگی خاص آن این است که بسیاری از کالاهای غیر قابل مباله را به کالاهای قابل مباله تبدیل می کند. منطقه پارس آباد مغان در تاریخچه توسعه گردشگری در شمال ایران جایگاه ویژه ای دارد. اما با اینکه این منظقه دارای قابلیت های گردشگری زیادی می باشد و می تواند به عنوان منبع درآمدزایی برای منطقه و کشور باشد و از فقر و بیکاری مردم بکاهد، واقعیت امر این است که صنعت توریسم و گردشگری نتوانسته در این منطقه موفقیت چندانی به دست آورد. با توجه به اهمیت موضوع و جایگاه آن در برنامه ریزی توسعه ای، این مقاله سعی بر این خواهد بود که مهمترین جاذبه های طبیعی و تاریخی گردشگری منطقه را که در جذب گردشگران داخلی و خارجی می توانند نقش اصلی را ایفا نمایند، معرفی کرده و توجه مسئولان را به برنامه ریزی صحیح و اصولی در این امر جلب نماید. 

منطقه پارس آباد مغان جلگه نسیتاً وسیعی که از آبرفت رود ارس و شعبات آن بوجود آمده است. این منطقه در پهنه طبیعی و تاریخی خود دنیایی از زیبایی و تنوع را به گردشگران و طبیعت دوستان عرضه می کند.جاذبه های این منطقه هنوز برای بسیاری از مردم کشورمان حتی بومیان استان گمنام و ناشناخته باقی مانده است. طبیعت منطقه قابلیت های زیادی و قابل توجهی برای توسعه اکوتوریسم دارد و بدیهی است که اگر مسئوالان به آنها عنایت کنند می توانند در چهار فصل مورد توجه گردشگران قرار گیرند. از این رو برای آگاهی گردشگران از جاذبه های طبیعی و تاریخی این منطقه برخی از این جاذبه ها را معرفی می کنیم:

ورثان یا اولتان قلعه سی (Varthan) :

     اولتان قلعه سی در 12 کیلومتری پارس آباد و در حاشیه رود مرزی ارس (آراز) واقع شده است. اولتان قالاسی محوطه ای است باستانی در ساحل جنوبی رود ارس که در کمتر از پانصد متری غرب روستایی به نام اولتان واقع است. این روستا در 12 کیلومتری جنوب غربی شهر پارس آباد، سر راه پارس آباد به اصلاندوز، در استان اردبیل قرار دارد. محوطه ی باستانی اولتان قالاسی به شماره 2654 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. اهالی بومی این محوطه را (بخش ارگ یا بارودار) با نام (( اولتان قالاسی)) یعنی قلعه ی اولتان می شناسند. با توجه به آثار سطحی و بررسی عکس های هوایی و ماهواره ای بنطر می رسد این محوطه ی باستانی، شهری بوده که همچون بسیاری شهرهای کهن ایران از بخش های مختلفی تشکیل می شده است؛ ازجمله بخش محصور (شارستان یا ارگ) و بخش غیر محصور ( بخش استقراری پیرامون شارستان که احتمالاً بتوان از آن بعنوان ((ربض)) یاد کرد). اولتان قالاسی در مجموع و با احتساب ارگ (حدود 33 هکتار) و ربض احتمالاً بیش از 70 هکتار وسعت دارد (علیزاده، ک، 1386، ص18).

تپه نادری (اصلاندوز):

       تپه نادر که از تپه های باستانی و تاریخی شهرستان پارس آباد و محل تاج گذاری نادرشاه افشار است (سایت ایرانگردی- گردشگری- ایران – تور). که در بخش اصلاندوز واقع است. تپه نادری (نادرشاه) تپه عظیم نادر در جنوب غربی شهرک اصلاندوز در ملتقای رود ارس و دره رود قرار دارد بلندی این تپه 30 متر و محیط اطراف آن حدود 1500 متر و طول آن 120 متر و عرض آن حدود 100 متر است ظاهرا این محل در سده های متمادی واحد مسکونی بزرگی را تشکیل میداده از هزاره اول پیش از میلاد تا اواخر سده یازدهم هجری قمری مسکون بوده شاید قدمت آن تا هزاره سوم و چهارم قبل از میلاد نیز برسد از اشیای مکشوفه در آن می توان از سفال خشت پخته دوران پارتی سفالهای منقوش دوره اسلامی تعداد زیادی سنگ اپسیدین به حالت تیغه و سنگ خام را نام برد تپه نادری از منظر تاریخی قابل توجه است در این مکان بود که نادرشاه جهت خلع شاه طهماسب دوم صفوی انجمن بزرگی تشکیل داد و سران کشور و بزرگان را به دشت مغان فرا خواند که منجر به خلع طهاسب میرزا و رسیدن وی به تخت سلطنت شد. این تپه را می توان به بهسازی و خارج کردن از محوطه نظامی به یکی از مهمترین جاذبه های تاریخی و طبیعی منطقه تبدیل کرد و هر ساله علاقمندان بسیاری را از اطراف و اکناف به خود جلب نماید..                                                                                                                                                                                                                                                                       

                     

گورستانهای قدیمی

    در پهنه دشت مغان همه جا ، گورستان های وسیع و اغلب منسوب به هزاره اول ق . م  وجود دارد که بیشتر آن ها در معرض تجاوز و حفاری قاچاق قرار گرفته و می گیرد. در نزدیکی اصلاندوز گورستان های قوش اوتران ، قلی بیگلو ، اخجی، گدائیلو، گل تپه و کرار واقع ، که مربوط به هزاره اول پیش از میلاد است گورستانهای باستانی در دامنه کوهها و رودخانه ها که آفتابگیر و رو به مشرق و طلوع آفتاب است انتخاب شده زیرا آفتاب و آب در مذهب میترائیسم  جنبه تقدس دارد، گورستانهای مربوط به هزاره پیش از میلاد قلی بیگلو و قوش اوتران و سایر گورستانهای مکشوفه و گورستانهای عهد ساسانی (اخجی) بدون استثنا دارای چنین مشخصاتی هستند. طرز تدفین بواسطه آهکی بودن خاک که باعث از بین رفتن و پوسیدگی استخوان می شود ، به طور کلی معلوم نشد اما قلعه استخوانهای کوچک کاسه سر و قلم پا نشان می دهد که جهت مردگان شرقی ، غربی و سر و صورت روبروی آفتاب قرار داشته است.                                                                                   سد (بند) میل مغان (اصلاندوز)

       این سد از نوع انحرافی  نیمه متحرک با بدنه بتنی و خاکی می باشد. کانال اصلی و بزرگ منطقه مغان از این سد سرچشمه گرفته و پس از طی مسیر32 کیلومتری، آب دریاچه شهرک شهید غفاری مغان  (شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان) را تغذیه می کند. تمام اراضی زیرکشت این منطقه و قسمتی  از اراضی شهرستان بیله سوار از آب این کانال آبیاری می شوند و میزان حجم آب خروجی از سد ارس 96/3505 میلیون متر مکعب بوده و میزان حجم آب سریز از سد مغان 32/2907 میلیون متر مکعب و حداکثر دبی تخلیه سیلاب 2460 متر مکعب برثانیه است. در حال حاضر سد مخزنی ارس و سد انحرافی میل مغان بر روی رودخانه ارس در فاصله مشترک ایران و جمهوری آذربایجان وجود دارد که بهره برداری از آنها در سال 1350 شروع شده است که آب این رود خانه بوسیله کانال های تعبیه شده در سد میل مغان به مصرف آبیاری اراضی کشاورزی رسیده و سبب رونق کشاورزی و اقتصادی منطقه شده است (وطن خواه سادات، 1388، ص19)

تالاب تپراق کندی:                                                                                                                                                                  

تالاب تپراق کندی (مغان) در زمستان پرندگان مهاجر به آن روی آورده و زیستگاه پرندگان و جانوران و گیاهان نیز می باشد و همچنین یک جاذبه طبیعی برای منطقه به حساب می آید. لذا شایسته است سازمان محیط زیست منطقه، اقدامات حفاظتی مناسب (پرندگان از قبیل قو، اردک و غیر ....)  را انجام داده و بیش از پیش از این گونه منحصر به فرد مراقبت نموده تا نسل آن در آینده از بین نرود.

شهرستان پارس آباد مغان دارای سوابق تارخی کهن است از آثار باستانی آن می توان چند تا ازآن  (آثار تاریخی و طبیعی) فقط به ذکر آنها بسنده می کنم، گورستان بران علیا، تپه گوزللی، قربان تپه سی، تپه غیبعلی (اسلام آباد قدیم)، آق توره در روستای تازه کند جدید، تاراتوره در روستای تکله و پل خداآفرین و جاذبه طبیعی جنگل کنار رود ارس (روستا پیرایواتلو، دوست کندی) و جنگل گوشلو و جنگل کنار چهل پله شهرک و مراتع جلگه مغان و آلاچیق عشایر و صنایع دستی عشایر و روستاهای نام برد.  

برگرفته از :‌وبلاگاقلیم شناسی نوین علمی و جغرافیا  

اکبروطن خواه سادات 

- مربی دانشگاه آزاد واحد پارس آباد و گرمی و پیام نور واحد بیله سوار و دبیر آموزش و پرورش پارس آباد مغان

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد